Droogte drama voor verzilte akkerbouwregio
De droogte van 2018 en de verzilting in Zeeland zijn duidelijk zichtbaar in de resultaten over 2018 op het akkerbouwbedrijf van de Zeeuws-Vlaamse akkerbouwer Denis Steijaert. “Een drama”, zegt hij over de vorige uienteelt. Door een neerslagtekort van 280 millimeter bleef de opbrengst steken op zo’n 12 ton per hectare, waar 50 ton normaal is in dit gebied.
Flinke zoetwaterbel
Een deel van zijn hectares kan Steijaert vanwege het brakke water in Zeeuws-Vlaanderen niet beregenen. Maar een deel ook wel: vanuit een flinke zoetwaterbel pompt hij sinds 7 jaar water op. 4 akkerbouwers maken van de zoetwatervoorziening gebruik. Dat gebeurt met een diepdrain; een grote geperforeerde buis op 6 meter diepte. “Daar koppel je de pomp en de beregeningsinstallatie aan vast en dan kun je water oppompen.”
Het verschil: beregende aardappelen leverden vorig seizoen 60 ton bruto per hectare, niet beregende 30 ton. Zulke forse opbrengstdervingen lopen flink in de papieren, zeker met de hoge productprijzen in seizoen 2018-’19.
Nat en daarna schraal
Het teeltseizoen begon echter al lastig. De uien werden te laat gezaaid door de natte omstandigheden. Daardoor maakten de planten onvoldoende pijpen. Steijaert: “Je ziet het gewoon fout gaan.” Twee keer beregenen bood ook geen soelaas. Het was te schraal weer met veel te hoge temperaturen. “Het had geen zin.”
De Zeeuw verkocht zijn uienoogst na een korte bewaarperiode voor € 20 per 100 kilo. “Te snel, achteraf. Kwalitatief waren ze in orde, maar grof waren ze niet.” Door de uienschaarste is de markt zeer gunstig. Prijzen zijn opgelopen tot € 60 en de lei is nu al schoon voor de volgende ronde. “Maar ze moeten nog wel groeien.”
Het nieuwe teeltseizoen 2019 ging mooi vlot van start. Het uienzaad gingen begin april onder goede omstandigheden de grond in. “De uien staan er zeer mooi op”, zegt Steijaert begin mei. Na vorig jaar maakt hij zich toch ook zeker zorgen. “Hopelijk groeit het vanzelf en heb ik de regeninstallatie voorlopig niet nodig.”
Kritiek op verzekering
Omdat het seizoen zo grillig kan verlopen, dekt Steijaert voor de aardappel- en uienteelt de risico’s af met een brede weersverzekering. Ondanks de kritiek die hij erop heeft. “De spelregels doen niet helemaal recht aan de praktijksituatie. Zoals het meten van watertekort en -overlast. “Welke weerpaal wordt gebruikt, welk droogtekaartje? Daar mag meer maatwerk komen. En het taxeren moet transparanter; het staat niet beschreven wat er gebeurt als alleen een deel van een perceel verloren is. Ook vind ik dat beregening zou moeten worden beloond, want dat heeft vorig jaar veel schade gescheeld.”
Hij stuurde zijn verzekeraar een brief met zijn kritiek en hoopt dat daar iets mee wordt gedaan.
Vergaderboer
Dat brengt het onderwerp op Steijaerts nevenfuncties; politiek en waterschapsbestuurder. Hoewel, nevenfuncties … Op de vraag hoe hij zich als ondernemer zou omschrijven, heeft hij vlot een antwoord klaar: vergaderboer. Dat is hem op deze dag ook aan te zien. Nette schoenen en overhemd, haren in de plooi. Geen verschijning die je zo de op trekker ziet springen. Toch gebeurt dat op gezette tijden ook, getuige de foto’s bij dit artikel, want het land klaarleggen voor het nieuwe seizoen doet hij graag.
De Hedwigepolder is een zwarte bladzijde in onze geschiedenis, natuur kan ook buitendijks worden aangelegd
Actief voor waterschap
Vanuit zijn passie voor het boerenbestaan in de oostelijke polders van Zeeuws-Vlaanderen is de CDA’er 3 tot 4 dagen per week voor het Waterschap Scheldestromen in de weer, een betaalde functie. Het politieke bloed kreeg hij van zijn vader, in wiens voetsporen hij ook op dat vlak is getreden. “Dit is echt een fantastische baan, want je hebt zowel een Zeeland-breed als landelijk netwerk en zodoende veel invloed. Het heeft allemaal raakvlakken met het akkerbouwbestaan.”
Zijn 3 zoons helpen mee waar dat kan. Ze zitten met z’n vieren in een vof. “Voor betrokkenheid bij het ondernemerschap en omdat het natuurlijk leuk is als het bedrijf binnen de familie wordt voortgezet.”
Dat Steijaert verknocht is aan zijn leefomgeving, blijkt tijdens een rondrit in zijn grote pickuptruck. Hij vertelt honderduit over schorren en strekdammen. Over zout versus zoet. Over de strijd tussen natuur en landbouw. Niet verwonderlijk dat de Hedwigepolder een pijnlijk onderwerp is voor hem.
Fervent tegenstander van ontpoldering
“Ik ben altijd fervent tegenstander geweest van ontpoldering”, zegt hij dan ook. “Zonde om goede landbouwgrond op te geven. De Hedwigepolder is een zwarte bladzijde in onze geschiedenis. Natuur kan ook buitendijks worden aangelegd, over heel de Zeeuwse Delta. Ze praten over natuurherstel, maar wat is je referentiepunt als de natuur continu verandert? Verzin gewoon iets nieuws dat past bij deze tijd.”
Steijaert is er gepassioneerd over, zeker niet bitter. “Ik blijf positief. We kunnen hier goed boeren met prima opbrengsten. De zorg om zoet water is de voornaamste. Via het waterschap proberen we die het hoofd te bieden. Met onder meer het stuwtjesproject, om zoet water te conserveren, infiltratieproeven en het in kaart brengen van de zoet-zoutwaterverdeling voor meer inzicht. Het doel is een goede balans voor een gezond verdienmodel voor de akkerbouwers in deze regio.”
Petra Vos, Bron: Boerderij