Utrecht – Organisaties in tien lidstaten van de EU starten een bezwaarprocedure tegen het octrooi dat Monsanto kreeg op sojabonen.

Volgens Bionext, de Nederlandse ketenorganisatie voor de biologische sector, belemmert het octrooi de veredeling van landbouwgewassen.

Het Europees Octrooibureau in München (EOB) verleende in februari dit jaar een octrooi aan Monsanto. Het Amerikaanse veredelingsbedrijf ontwikkelde met behulp van merkers een techniek om snel de genetische eigenschappen van wilde sojaplanten en bonen vast te stellen. De geteelde sojaboon heeft een smalle genetische basis. Veredelaars gebruiken daarom wilde soorten om de cultuursoja te verbeteren.

Volgens Bionext heeft Monsanto door het patent 250 soorten sojabonen uit Azië en Australië in handen gekregen. Het is verboden om klassieke veredelingsmethoden en plantenrassen te octrooieren, zegt Maaike Raaijmakers, projectleider bij Bionext. "Bedrijven als Monsanto omzeilen die wetgeving door hun octrooi-aanvragen zo breed en vaag mogelijk te maken. Ze claimen een hele groep rassen als hun uitvinding en gebruiken andere termen zoals screening om hun methodiek te beschrijven. Bionext wil dat de Europese octrooiwetgeving wordt aangescherpt zodat deze praktijken in de toekomst onmogelijk worden gemaakt. Dit soort octrooien vormen op termijn een bedreiging voor de biodiversiteit. Inmiddels zijn ongeveer 120 octrooien verleend op eigenschappen van klassiek veredelde planten. De vrije toegang tot zaden en planten wordt hierdoor steeds meer ingeperkt. Dit belemmert de innovatie in de veredeling en leidt ertoe dat kleine zaadbedrijven uit de markt gedrukt worden."

Vorig jaar startte Bionext een procedure tegen Syngenta. Dat veredelingsbedrijf kreeg patent op een methode om een biologische resistentie in te brengen in paprika's. Hierdoor worden paprika-planten beschermd tegen schadelijke insecten als wittevlieg en trips. Deze bewaarprocedure wordt gesteund door 33 organisaties uit Europa.

door Jan Engwerda in Boerderij