Avebe realiseert voor het vijfde jaar op rij een prestatieprijs boven €75 per ton, een niveau dat Avebe daarvoor nooit haalde. Bestuursvoorzitter Bert Jansen legt de nadruk op innovatie.

In een gesprek met bestuursvoorzitter Bert Jansen van Avebe valt het woord innovatie heel vaak. Het is een belangrijk speerpunt voor de verwerker van zetmeelaardappelen. Op de bulkmarkt van zetmeelproducten is veel concurrentie. Slechts 3% van alle zetmeel in de wereld komt uit aardappelen, de rest wordt gewonnen uit andere grondstoffen, vooral graan. Door uit aardappelen gespecialiseerde ingrediënten te maken voor voedingsmiddelen, kan Avebe een hogere toegevoegde waarde realiseren. Bovendien wordt het concern minder gevoelig voor prijsschommelingen, die fors kunnen zijn op de bulkmarkten van agrarische grondstoffen.
Iedere 6 minuten lost een vrachtwagen zetmeelaardappelen bij de Avebe-vestiging in Ter Apelkanaal.

Duidelijke focus op innovatie

Daarom legt Avebe de nadruk op innovatie. Begin november was het concern aanwezig op Gulfood Manufacturing, een vakbeurs die is gehouden in het World Trade Centre in Dubai. Daar presenteerde Avebe verschillende innovaties voor snacks, zuivel-, vlees- en bakkerijproducten. Eind november volgt de vakbeurs Health Ingredients Europe in Frankfurt in Duitsland. Daar presenteert Avebe het nieuwe aardappeleiwitproduct Solanic-100.
Innovatiecentrum in Groningen

Innovaties liggen niet zomaar voor het oprapen, ondervindt ook Avebe. In 2007 opende het zetmeelconcern een productielijn om het voedingseiwit uit de aardappel te halen. Het duurde tot 2016 voor Avebe de productie kon opschalen.
Om het ontwikkelen van innovaties te versnellen gaat Avebe samenwerken met de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en projectontwikkelaar Triade. Er wordt een innovatiecentrum gebouwd in de stad Groningen. Daar komen een laboratorium, een proeffabriek, werkplekken en een innovatiecentrum. Ook zijn afspraken gemaakt over samenwerking op het gebied van onderwijs en onderzoek.

Avebe steekt veel geld in innovaties, zegt bestuursvoorzitter Bert Jansen. “De investeringen stijgen dit lopende boekjaar naar €45 miljoen. Daarvan wordt de helft besteed aan innovaties.”
Waarom gaat Avebe samenwerken met RUG?

“Door de samenwerking kunnen we onze innovatiekracht versterken en nieuwe kennis ontwikkelen met toonaangevende kennisinstellingen. Daarnaast komen we via RUG gemakkelijker in contact met start-ups: jonge bedrijven met vernieuwende ideeën. Bovendien zit de afdeling Research & Development van Avebe nu verdeeld over meerdere locaties met verouderde faciliteiten. Dat wordt samengevoegd in het nieuwe innovatiecentrum. En Avebe hecht aan regionale samenwerking. Net als RUG zijn ook wij geworteld in deze regio.”
Waarom legt u zo de nadruk op innovatie?

“We willen de omzet vergroten door extra toegevoegde waarde te creëren met de producten die we uit de aardappel winnen. We maken uit zetmeel diverse producten met een hoge toegevoegde waarde voor onze klanten. Dat doen we ook met eiwit. Op termijn denken we nog meer waardevolle stoffen uit de aardappel te kunnen halen. Dat zit nu nog in de onderzoeksfase. Maar Avebe kan zeker meer met de aardappel dan we nu doen.”
Vertaalt zich dat in de investeringen?

“In boekjaar 2015-'16 hebben we €33 miljoen besteed aan investeringen, tegenover een bedrag van €29 miljoen aan afschrijvingen. De investeringen stijgen dit lopende boekjaar naar €45 miljoen. Daarvan wordt de helft besteed aan innovaties en de andere helft aan herinvesteringen. Dat geeft wel aan hoeveel nadruk Avebe legt op innovatie.”
Een belangrijke innovatie is de eiwitfabriek Solanic. Draagt dit al bij aan het resultaat?

“Afgelopen boekjaar was nog een investeringsjaar voor Solanic. Het kost tijd om nieuwe producten te ontwikkelen en een afzetmarkt op te bouwen En het vergt investeringen. Bij het ontwikkelen van zoiets nieuws als Solanic betaal je de eerste jaren leergeld.”
De aardappel bevat maar 1,5% eiwit. Kunnen andere grondstoffen met een hoger eiwitgehalte dan de aardappel interessant worden voor Avebe?

“We blijven alleen aardappelen verwerken. We hebben voldoende aardappeleiwit beschikbaar. Dat gaat nu voor een groot deel in veevoer. Maar de voedingsmarkt voor humane voeding is een interessante afzetmarkt voor aardappeleiwit. Juist aardappeleiwit heeft unieke eigenschappen die andere plantaardige eiwitten niet hebben. Aardappeleiwit is goed en gemakkelijk te verwerken en het is niet allergeen. Maar Avebe kan meer met de aardappel dan we nu doen. Naast zetmeel en eiwit bevat de aardappel andere nuttige stoffen voor de voedingsmiddelensector. Daar doen we veel onderzoek naar.”
Hoe ontwikkelt de afzetmarkt voor aardappelzetmeel zich?

“In 2012 is de zetmeelquotering afgeschaft in de EU. De evenwichtspremie is verdwenen, evenals de koppeling tussen EU-subsidie en de teelt van zetmeelaardappelen. Sindsdien is de productie in Europa met 20% gedaald. Dat gebeurde vooral in Duitsland. Daar is in één keer de overstap gemaakt naar een flatrate en de overheid geeft subsidie op biobrandstoffen, wat de teelt van energiemais aantrekkelijk maakt. Toch zien we dat het animo voor zetmeelaardappelen bij onze Duitse leden/leveranciers weer toeneemt. De prestatieprijs ligt de laatste vijf jaar boven €75 per ton. Dat geeft de telers vertrouwen.”
Hoe verloopt het eerste kwartaal van dit boekjaar 2016-'17?

“De telers hebben minder tonnen geoogst vanwege het groeiseizoen. Maar de zetmeelgehaltes zijn hoog. De basis van de aardappelprijs is een gehalte van 19%. Dit jaar ontvangen we vrachten die daar ruim boven liggen. De verwerking verloopt tot nu toe stabiel, maar voor een conclusie over dit jaar is het nog te vroeg.”
Avebe werkt aan teeltoptimalisatie. Bijvoorbeeld met een studiegroep waarin als doel is gesteld dat in 2020 een teler 15 ton zetmeel per hectare produceert met variabele teeltkosten van €10 per 100 kilo zetmeel. Is dit haalbaar?

“Het is een erg ambitieuze doelstelling, die is gestoeld op theorie. Het is de opbrengst die op de proefvelden gerealiseerd wordt, maar nog maar zelden in de praktijk. Het zegt iets over de potentie die aanwezig is, er is dus meer mogelijk. In studiegroepen werken we met onze telers samen om het maximale uit de teelt te halen. Avebe stelt hoge doelen. Ons kweekbedrijf Averis kweekt nieuwe rassen met een hogere zetmeelopbrengst. Dat helpt de telers. We wil toegroeien naar een prestatieprijs van €90. Om dat te kunnen realiseren investeren we veel in innovaties. Avebe ligt stabiel op koers. We zetten goede stappen op weg naar een nog sterker Avebe.”

Jan Engwerda Bron:Boerderij