Een bankman als meest invloedrijke persoon in de agrarsiche sector in 2016 zegt iets over de staat van de land- en tuinbouw.

Ruud Huirne, directeur Food&Agri van Rabobank Nederland, is in 2016 de meest invloedrijke persoon in de agrarische sector. Een bankman op nummer 1 in de AgriTop 50 zegt iets over de staat van de land- en tuinbouw. Het is crisis in de varkens- en melkveehouderij en de glastuinbouw. Of toch niet? De inkomensramingen van Wageningen Economic Research (WER, voorheen LEI) wijzen immers op recordresultaten in de varkenshouderij: gemiddeld €107.000 per onbetaalde arbeidsjaareenheid, een economisch begrip voor ondernemer met meewerkende gezinsleden. Glasgroentetelers boekten volgens dezelfde rekenmeesters gemiddeld €313.200.
Niets veranderd aan afzet
De rooskleurige jaarcijfers verbloemen de crisissfeer in de sectoren. In de tuinbouw is aan afzet niks veranderd. Vooral weercalamiteiten in Spanje betekenen hoge prijzen in Nederland. In de varkenshouderij zorgt China in het laatste kwartaal voor torenhoge prijzen. Aan afzetstructuur, kwaliteit vlees en biggen, mest – cruciale onderdelen van het geaccordeerde Vitaliseringsplan Varkenshouderij – is nog niets veranderd. In beide sectoren blijft een sanering van oude opslag noodzakelijk.
Sleutelrol voor bank in vitaliseringsplannen
Zowel in de varkenshouderij als glastuinbouw draaien de broodnodige vitaliseringsplannen. Rabobank, in de persoon van Ruud Huirne, speelt daarin een sleutelrol.
2016 gaat toch vooral de boeken in als het jaar van derogatie, of beter: de angst om derogatie te verliezen. De fosfaatproductie ligt opnieuw ver boven de norm. Brussel tikt staatssecretaris Martijn van Dam van Economische Zaken bovendien in oktober op de vingers met zijn ontwerpwet om fosfaatrechten in te voeren. De zuivelsector is ziedend op Van Dam, vooral als later ook nog blijkt dat de bewindsman al in juni de eerste signalen kreeg dat de Europese Commissie de rechten als ongeoorloofde staatssteun beschouwt.
Onmacht, onzekerheid en frustratie
Toch is het tegelijkertijd voor veehouders een ongemakkelijke situatie. Zij zorgen immers zelf voor die overschrijding van het fosfaatplafond. Het zijn de onmacht, onzekerheid en frustratie die de gemoederen doen oplaaien.
De zuivelsector komt op de valreep van 2016 met nog een ingewikkeld melkminderings-/fosfaatreductieplan met de bedoeling om derogatie voor 2017 veilig te stellen. Ondertussen is de melkprijs aangetrokken. Goed nieuws natuurlijk; tegelijkertijd is de prikkel om minder melk te leveren een stuk kleiner.
Vogelgriep, mest en gewasbescherming
2016 sluit af met een vogelgriepepidemie. Wilde vogels brengen het virus H5N8 naar Nederland. Kippen moeten naar binnen. Verspreid over het land worden bedrijven geruimd. Het is een schrikbeeld voor iedere veehouder.
Mest staat ook in 2016 nog steeds hoog op de agenda, en blijft dat in 2017 ongetwijfeld! Net als gewasbescherming. In dit dossier is ‘gelijk hebben’ niet altijd leidend. Milieugroepen creëren via sociale media een voortdurende sfeer van verdachtmaking. Grote partijen als Albert Heijn en Jumbo zijn gevoelig voor deze druk, en stellen bovenwettelijke eisen aan de teelt. In Brussel lijkt glyfosaat te struikelen op onjuiste aantijgingen over risico’s. De maatschappelijk verontwaardig is veel minder groot als blijkt dat in de biologische sector aardappeltelers kwistig met koper spuiten om phytophthora te bedwingen.
Extreem weer
Natuurlijk is 2016 ook een extreemweerjaar. Dit keer een kletsnat groeiseizoen en een tropisch najaar. In Zuidoost-Nederland valt in juni 270 millimeter. Een hagelbui eind juni vernietigt kassen, stallen en gewassen in Someren. De schade loopt in de tientallen miljoenen euro’s. Zijn dit de gevolgen van klimaatverandering?
Politiek en handel
In 2016 spelen op geopolitiek vlak grote zaken. Het omstreden handelsverdrag tussen EU en VS is met de verkiezing van Donald Trump tot president van Amerika definitief de prullenbak ingegaan. De Britten stemmen voor een Brexit. Wat de gevolgen hiervan zijn, wordt volgend jaar duidelijk. In 2017 zijn er ook verkiezingen in Nederland, Duitsland en Frankrijk. De populisten domineren de peilingen. Een politieke versplintering dreigt.
Op terrein van landbouwbeleid is niets zeker.
Goede prijzen maken het jaar voor veel ondernemers nog een beetje goed. Echt klaar voor de toekomst is de land- en tuinbouw niet.
Bron Boerderij