Moeizame markt drukt graanpoolprijzen
Bij grote wereldvoorraden en een lage oogstopbrengst moesten de graanpools veel moeite doen voor redelijke uitbetalingsprijzen. AgruniekRijnvallei betaalde het meest voor voertarwe, CZAV voor baktarwe.
Het hoogst haalbare binnen een moeilijke markt. Zo is het resultaat van de graanpools over de oogst 2016 samen te vatten op basis van de reacties van de poolbeheerders. Het saldo ligt in het algemeen iets lager dan in het voorgaande jaar. Toen werd al opgemerkt dat het resultaat niet kostendekkend was voor de teler. In het noorden was de situatie door weersomstandigheden iets gunstiger dan voor telers in het midden en zuiden van het land.
Graan met drie vochtpercentages
Boerderij maakt jaarlijks een overzicht van de uitbetalingen door de graanpools. Door verschillen in het doorberekenen van kosten en vergoedingen geeft de hoogste basisprijs niet altijd de hoogste uitbetaling. Aan kosten rekenen de pools bijvoorbeeld droog- en innamekosten, voor transport door de teler naar het innamepunt wordt soms een vergoeding gerekend. Het volledige overzicht – te zien in Boerderij weekblad van 4 juli – vergelijkt graan met drie vochtpercentages (13%, 15% en 17%) met elkaar.
Lees ook: AR bovenaan met voertarwe
Kwaliteitsproblemen speelden oogst parten
Meer dan in voorgaande jaren speelden kwaliteitsproblemen de oogst parten. In de bloeiperiode was het regenachtig. Hierdoor ontstonden op veel plaatsen fusariumaantastingen. De natte periode werd gevolgd door een koude juni. Dat maakte de situatie er niet beter op. Het leidde veelal niet tot hoge DON-gehaltes, maar had wel invloed op hectoliter(hl-)-gewichten en opbrengsten per hectare. De korrels waren door het slechte weer niet goed gevuld.
De hectare-opbrengsten lagen zo’n 20% lager dan gemiddeld (circa 8,2 ton per hectare). In het midden en zuiden was soms zelfs tot 25% minder opbrengst per hectare.
De poolbeheerders spreken over een vrij vlak verlopen afzetseizoen voor de oogst 2016. Foto: Joris Telders
De wereldvoorraad graan bleef echter groot, waardoor de overschotten op de markt bleven en de prijzen drukten. De poolbeheerders spreken over een vrij vlak verlopen afzetseizoen voor de oogst 2016. De uitbetalingsprijzen lagen dicht bij elkaar.
AgruniekRijnvalle betaalde beste voor voertarwe
Uit het overzicht (te downloaden onderaan de pagina) blijkt dat AgruniekRijnvallei uit Waardenburg netto het beste uitbetaalde voor voertarwe. De coöperatie heeft een pool die 40 weken loopt en hanteert een vaste systematiek van de verkoop van iedere veertien dagen een twintigste deel. Omdat er niet veel extra kosten zijn, leverde dit de hoogste netto-uitbetalingsprijs voor voertarwe op.
CZAV scoorde beste op baktarwe
CZAV uit het Zeeuwse Wemeldinge scoorde het hoogst in baktarwe. Telers ontvingen voor baktarwe een poolprijs van € 152 per ton. Dit is inclusief een eiwittoeslag met een hectolitergewicht van minimaal 76 en een eiwitpercentage boven 12,5. Maaltarwe leverde de teler € 150 per ton op, voertarwe bracht € 145 per ton op. CZAV rekent een transportvergoeding (€ 330) en innamekosten (€ 45).
Het seizoen kenmerkte zich door grote verschillen, zegt adjunct-directeur Ko Francke van CZAV. Vooral de hl-gewichten liep bij de verschillende partijen sterk uiteen. De handelsnorm voor maaltarwe is 76 kilo, daaraan kon dit jaar niet altijd worden voldaan. Het leidde ertoe dat concessies zijn gedaan in de afzet en extra kosten werden gemaakt om homogene partijen te kunnen afleveren. Het leidde tot een resultaat waarbij het hoogst haalbare is gerealiseerd, aldus Francke.
Agrifirm: ‘zoals we al voorzagen, was er wereldwijd een grote graanproductie. Met deze poolprijzen hebben we goed gepresteerd bij moeilijke afzetmogelijkheden’
Grote productie
Ook bij Agrifirm Plant in Apeldoorn heeft men eruit gehaald wat erin zat, zegt manager Granen Aart den Bakker. “Zoals we al voorzagen, was er wereldwijd een grote graanproductie. Met deze poolprijzen hebben we goed gepresteerd bij moeilijke afzetmogelijkheden.”
Agrifirm betaalde € 163,25 per ton tarwe in de basispool zonder voorschot. Deelnemers ontvingen 3% rente over niet-uitgekeerde voorschotten. Dat betekent een premie van € 3,15 per ton tarwe en € 3 per ton gerst. In de tarwepool met voorschot werd € 160,10 aan de telers uitbetaald. Door een samenwerking met meelfabrieken kon Agrifirm een bakpremie van € 5 realiseren.
George Pars Graanhandel bv in Sint Jacobiparochie betaalt in een lange pool zonder voorschot € 167,90. De vergoeding over de niet-uitgekeerde voorschotten bedraagt € 4 per ton tarwe. Van de poolprijs gaan nog kosten voor inname (€ 7 per ton) en opslag (€ 8,90) af.
Inname van graan bij Poldergraan in Biddinghuizen. Foto: Henk Riswick
Nieuwe pool
De pool van Poldergraan bv in Biddinghuizen (Fl.) is nieuw in het overzicht. Poldergraan heeft een lange pool (tien maanden) die € 146,80 per ton voertarwe opleverde voor de teler. De korte pool, die liep van augustus tot december, werd afgerekend op € 147 per ton voertarwe. Behalve droogkosten krijgt de teler geen verdere kosten gepresenteerd. De systematiek van de lange pool is dat iedere maand een tiende wordt verkocht. Het graan wordt veel lokaal verkocht zodat transportkosten laag blijven.
ForFarmers in Lochem (Gld.) betaalt over de korte tarwepool € 147 per ton voertarwe uit. De poolprijs is gebaseerd op de gemiddelde dagprijs in het oogstseizoen, de korte pool loopt van begin juli tot begin september. Vlak voor en na de oogst 2015 leverde dat gunstige prijzen op, maar dit keer was rond de oogst sprake van lage prijzen die naar het najaar toe iets opliepen.
ForFarmers neemt alleen graan in uit het directe verkoopgebied: Oost-Nederland en Drenthe. Er is 5.000 ton tarwe en 3.300 ton gerst ingenomen. Alle tarwe wordt direct in de eigen voerfabrieken verwerkt. ForFarmers geeft een vergoeding voor transport.
CAV Agrotheek in Wieringerwerf (N.-H.) heeft een pool van circa 7.500 ton tarwe. Daarvan wordt maandelijks 500 tot 1.000 ton verkocht. De uitbetalingsprijs voor voertarwe ligt over de oogst 2016 op € 153 per ton. Over oogst 2015 werd nog € 146 per ton voertarwe betaald. Hogere prijzen dus, al tekent algemeen directeur Jeroen de Schutter hierbij aan dat de opbrengst per hectare ook in zijn werkgebied tegenviel. Gemiddeld is er 20 tot 25% minder geoogst. Er is dus niet direct een hogere totaalopbrengst voor de teler. Over de poolprijs rekent CAV Agrotheek geen verdere kosten.
Via vaak lokale of regionale projecten lukt het de pools meerwaarde te realiseren
Gerst
In de gerstpool behaalde CAV Agrotheek de hoogste scores met brouwgerst. Daarvoor krijgt de teler € 133 per ton. Omdat de kosten verder laag blijven, levert dit de hoogste netto-uitbetaling op.
Agrifirm betaalt in een pool zonder voorschot een poolprijs van € 163 voor brouwgerst, maar hier gaan nog kosten (voor handling) vanaf. Poldergraan heeft gerst als voergerst en brouwgerst afgezet en betaalt een poolprijs van € 145.
Projecten
Via vaak lokale of regionale projecten lukt het de pools meerwaarde te realiseren. Vijftig tot 75 telers aangesloten bij Agrifirm oogstten in 2016 voor het eerst baktarwe voor een project met Koopmans. Dat leverde hen een extra premie op, tot € 12 op de reguliere bakpremie van € 5.
CZAV heeft buiten de tabel om een pool in duurzame tarwe, Tritiko. De telers ontvingen over oogst 2016 hiervoor € 160 per ton. De tarwe gaat naar een maalderij die er bakproducten van maakt.
Pars Graanhandel heeft sinds vorig jaar een Waddenpool, waarbij maaltarwe wordt ingenomen bij graantelers in Noord-Friesland en Noord-Groningen. De tarwe wordt verwerkt bij Waddenmolen ’t Hoogeland in Uithuizermeeden. Het leverde een bescheiden premie van € 3 op boven de voertarweprijs.
Bron Boerderij