De positie van graan komt steeds meer onder druk te staan. Lage prijzen kunnen concurrerende gewassen interessanter maken.
De tarweteelt staat onder druk, niet in de laatste plaats als gevolg van de zeer matige opbrengstprijzen. Waar de toenmalige akkerbouwvoorman Jaap Haanstra enkele jaren geleden nog € 300 per ton voorspelde, moeten telers nu genoegen nemen met krap de helft. Hoe belangrijk tarwe dan ook mag zijn als structuurverbeterend tussengewas, het lage saldo vermindert het animo tarwe te zaaien.

Er is sprake van intensivering van bouwplannen: meer fritesaardappelen, meer pootaardappelen, meer uien en ook meer suikerbieten. Waar dat kan, lijken telers die er de juiste grond voor hebben, tarwe deels in te ruilen voor rooigewassen.

‘Bodem geen geweld aandoen’

Volgens adjunct-directeur Ko Francke van CZAV is de bietentrend een beheerste ontwikkeling. “Het is een efficiënte keten, waar telers goed voor kunnen kiezen”, vindt hij. “De vooruitzichten zijn positief, marktkansen worden benut. Je moet er natuurlijk wel voor zorgen dat de bodem geen geweld wordt aangedaan.”

AgruniekRijnvallei probeert op de ontwikkelingen te anticiperen door zich meer als bietenspecialist te profileren, zegt algemeen manager Henny Vermeulen. “Meer bietenteelt is een ontwikkeling die doorgaat, telers hebben gelijk dat ze hierop inspelen.”

Eiwitproductie op eigen bedrijf

Met lage tarweprijzen kan het ook interessanter worden te kijken naar de mogelijkheden van eiwitproductie op het eigen bedrijf, zegt Francke van CZAV. “Er is nu veel belangstelling voor veldbonen. Akkerbouwers kijken hoe ze die bijvoorbeeld in deelbouw met een veehouderij kunnen telen.” Eiwitgewas soja blijft nog een redelijke nichemarkt, al groeit de belangstelling en heeft Agrifirm een pool. De prijzen daarvan kunnen in goede jaren concurreren met die van tarwe.

Vermeulen van AgruniekRijnvallei: “Voor veldbonen is veel belangstelling en wij doen er veel onderzoek naar. Een opbrengst van 8 ton met goed eiwit moet haalbaar worden en dan kan het een gewas zijn in plaats van tarwe.” Soja ziet Vermeulen niet zitten, aangezien een opbrengst van boven de 3 ton per hectare niet realistisch lijkt.

Luzerne

Maar als het gaat om de bodemverbeterende eigenschappen zoals tarwe die heeft, zijn de eiwitgewassen niet altijd een geschikt alternatief. Luzerne wel, ook qua saldo. Groenvoederdrogerij Timmerman in Kortgene (Zld.) neemt luzerne in van akkerbouwers, in totaal van zo’n 2.800 hectare. Theo Timmerman wijst erop dat luzerne veel dieper wortelt dan tarwe. Daardoor kan ploegen een paar jaar achterwege blijven. “Ook in de strijd tegen bodemverdichting in regio’s met zware kleigrond is dat belangrijk.” Timmerman vindt dat akkerbouwers en teeltspecialisten te automatisch eerder kijken naar tarwe als tussengewas, dan naar luzerne.

Wortelonkruidbeheersing en bekalken

Poolbeheerders hopen dat akkerbouwers het belang van tarwe voor het bouwplan op de langere termijn blijven zien. De teelt moet dan qua opbrengst en kosten verder worden verbeterd. Francke wijst ook op de rol in het bouwplan. “Via wortelonkruidbeheersing en bekalken kun je de bodem optimaal gereed maken voor een volgende teelt.”

Bron: Boerderij