De graanprijzen bevinden zich momenteel op een ongekend hoog niveau. Volgens het Weekbericht Granen van de RVO werd begin november in Rotterdam voor een ton voertarwe 306 euro betaald en 297 euro voor een ton voergerst. Begin november steeg in Parijs de tarwetermijnnotering maart 2022 naar 286,75 euro. Een mogelijke verdere stijging van de tarwenoteringen is niet uit te sluiten. Dit wordt mede ingegeven door aanhoudende zorgen over voldoende beschikbaarheid van maaltarwe van hoge kwaliteit in de belangrijkste exporterende landen en de aanhoudend hoge vraag vanuit importerende landen, zoals Egypte en Saoedi Arabië. In haar Weekbericht Granen waarschuwt de RVO wel voor een mogelijke keerzijde van de huidige hoge prijzen. Deze kunnen er voor zorgen dat de consumptie onder druk komt te staan.

Zeer krappe voorraden

Naast de hoge energieprijzen speelt ook de graanvoorraad een belangrijke rol in de huidige prijsvorming. Zo is dit jaar de Amerikaanse tarweproductie het laagst sinds 2002. Het gevolg is dat de Amerikaanse tarwevoorraden aan het einde van het verkoopseizoen 2021/22 zeer krap zullen zijn en zich op het laagste niveau sinds 2007/2008 zullen bevinden. Deze situatie is ook van toepassing op de voorraden van de top 8 tarwe-exporteurs. Echter de schatting van eindvoorraad hangt af van de evolutie van de vraag tijdens dit verkoopseizoen.

Spekkopers

Jurriaan Visser, bij CZAV hoofd van de afdeling granen, zaden en peulvruchten zegt oprecht voor de graantelers blij te zijn met de huidige hoge prijzen. Visser: „Ze bevinden zich momenteel op een historisch hoog niveau. Een prijs die dit product ook waard is.” Spekkopers zijn vooral de telers met onverkochte tarwe in hun schuur of bij de graaninname. Zij kunnen deze nu tegen dagprijzen verkopen. Deze schommelen momenteel tussen globaal de 250 en 280 euro per ton.” Omgerekend betekent dit een bruto hectare-opbrengst van tussen de circa 2.500 en 3.000 euro. De ‘gokkers’ profiteren nu dus van de hoge graanprijzen. Visser vlak dat af. „Je moet het behaalde resultaat over meerdere jaren bekijken en op basis daarvan een strategie bepalen hoe je je graan vermarkt.” Visser durft geen advies te geven over het nu verkopen van deze tarwe of te gokken op een mogelijk verdere prijsstijging. „De graanmarkt is momenteel erg volatiel”, onderstreept Visser.

Pool

Telers die hun tarwe via de pool van CZAV verkopen profiteren ook van de prijsstijgingen. Visser: „Het grootste deel van onze tarwetelers kiest ook dit jaar voor de pool. Al is het aantal dit jaar iets minder. Dit jaar koos circa 2/3 van onze telers ervoor om hun graan via onze pool af te zetten. In voorgaande jaren was dit steeds rond de 90 procent.” Als oorzaak van deze iets gedaalde interesse wijst Visser naar het feit dat afgelopen zomer een groter deel ervoor koos om hun tarwe reeds voor de oogst te verkopen tegen de toen geldende prijs van rond de 200 euro. De pool is een gemiddelde van de graanprijzen tussen de oogst 2021 en komend voorjaar. Visser wijst erop dat telers kunnen profiteren van de huidige hoge prijzen door nu reeds een deel van de graanoogst 2022 te verkopen tegen (momenteel) circa 230 euro per ton.

Dagprijzen van 260-280 euro

Woorden van gelijke strekkingen tekenen we op uit de mond van Aart Den Bakker, manager afzet bij Agrifirm. Ook hij zegt blij te zijn dat de graantelers nu een fatsoenlijke prijs beuren. „Het meest profiteren de telers die nu nog onverkocht graan in hun eigen schuur of bij ons in opslag hebben. Deze kunnen ze momenteel afzetten tegen dagprijzen van tussen de 260 en 280 euro per ton”, aldus Den Bakker. Hij durft geen advies te geven over het al dan niet nu verkopen van de tarwe tegen de huidige dagprijzen. Ook bij Agrifirm verkoopt het grootste deel van de telers hun tarwe of gerst via de pool. Den Bakker „Zij hoeven zich geen zorgen te maken over het verkopen van hun graan op het juiste moment.” Daarnaast verkocht een deel hun graan reeds voor of tijdens de oogst in de voorverkoop tegen de toen geldende dagprijs met de achterliggende gedachte dat ze dit voor een goede prijs deden. Agrifirm hanteert vijf vermarktingsroutes: de basispool, de bewaarpool, op basis van dagprijs, termijnleveringscontract en een garantiepluscontract. Het verkopen van tarwe of gerst op basis van dagprijs is mogelijk uit eigen bewaring of die bij Agrifirm in de opslag ligt.

Nu een deel verkopen

In Landbouwleven adviseert Marc Ballekens, manager van de Belgische federatie van zaadbedrijven, graantelers die nog niets van hun graan hebben verkocht om dat nu wel met een deel van het volume te doen. „We leven in een fase van hoge prijzen en wellicht met een behoorlijke stabiliteit, maar we mogen ons ook niet op een wolk wanen. Gespreid verkopen in deze tijden lijkt mij nu toch het meest aangewezen”, aldus Ballekens.