CZAV verzorgt de collectie van de tarwe. Akkerbouwers die voor het concept leveren, ontvangen in het eerste jaar een meerprijs van 15 euro per ton tarwe.

‘Met Nedertarwe ondersteunen we de verduurzaming van de graanketen. Bovendien bieden we de ambachtelijke bakkers de mogelijkheid om een onderscheidend product in de markt te zetten’, zegt CEO Dirk Lodewijk van meelfabrikant Koopmans in Leeuwarden. ‘Nedertarwe, ofwel meel en bloem die zijn gemaakt van tarwe van eigen bodem, staat wat ons betreft garant voor brood van topkwaliteit.’

Zuidwesten van Nederland

Lodewijk gaf deze week tijdens een onlinebijeenkomst een toelichting op de introductie van Nedertarwe. Koopmans werkt binnen dit concept samen met CZAV als collecteur van de baktarwe in het zuidwesten van Nederland en met een groep akkerbouwers die de betreffende tarwe teelt.

Koopmans is al vanaf 2012 samen met CZAV bezig om geleidelijk meer lokaal geteelde tarwe te verwerken. De fabrikant gebruikt nu op jaarbasis zo’n 95.000 ton Nederlandse baktarwe. Dit is ongeveer 50 procent van het totale verbruik aan tarwe. Het doel is om dat aandeel via het concept Nedertarwe te laten oplopen tot 70 procent.

Enkele richtlijnen

Voor de teelt van de tarwe die CZAV inneemt voor Nedertarwe, gelden enkele richtlijnen, zeggen akkerbouwer Wouter Vijfvinkel en Jurriaan Visser, manager granen bij CZAV. Vijfvinkel heeft een bedrijf in Hellevoetsluis en is een van de akkerbouwers die afgelopen jaar teelden voor Nedertarwe.

‘De voorwaarden zijn onder meer dat we bloemenranden inzaaien rond de tarwepercelen en dat de emissie van gewasbeschermingsmiddelen 10 procent minder is dan het landelijk gemiddelde.’

Betere bodemgezondheid

Visser legt verder uit dat de akkerbouwers die actief zijn met Nedertarwe, aantoonbaar werken aan een betere bodemgezondheid door het op peil houden van de organischestofbalans. ‘We gaan certificeren voor Nedertarwe met een onafhankelijke audit om te laten zien dat de beloften van het concept ook worden nagekomen.’

In 2021 leverden veertien akkerbouwers voor Nedertarwe. Koopmans en CZAV willen dit aantal komend jaar minimaal verdubbelen. De meerprijs die de tarwetelers ontvangen voor Nedertarwe, wordt elk jaar opnieuw vastgesteld, meldt Visser. ‘Dit jaar betalen we een plus van zo’n 15 euro per ton als compensatie voor de extra inspanningen.’

Separate inname

Zowel bij CZAV als bij Koopmans wordt de Nedertarwe separaat ingenomen, opgeslagen en verwerkt. Inkoper Bauke Wierda van Koopmans zegt dat het concept uitgaat van het principe van duurzaam op de akker naar duurzaam bij de bakker. ‘De separate inname en verwerking zijn onderdeel van de transparante graanketen en de basis voor een goed track-and-tracesysteem.’

Over de kwaliteit van de Nederlandse baktarwe is er volgens Wierda geen twijfel. ‘Bakkwaliteit is essentieel bij dit concept. Bij ons is al langer bekend dat vooral het zuidwesten van Nederland geschikt is voor de teelt van baktarwe.’

Betere eiwiteigenschappen

Ook Visser benadrukt dat de bakkwaliteit van Nederlandse tarwe de laatste jaren sterk is verbeterd en goed kan concurreren met buitenlandse baktarwe. ‘Deels komt dat door de nieuwere rassen met betere eiwiteigenschappen. Verder lukt het met een uitgekiende bemesting om de teelt te optimaliseren en tot slot profiteren we in de teelt ook van een klimaat dat geleidelijk gunstiger wordt voor baktarwe.’

Ambachtelijke bakkers die zich aansluiten bij het concept Nedertarwe, moeten voor het meel en de bloem die zij afnemen, iets meer betalen. Commercieel directeur Bas Dolman van Koopmans legt uit dat de meerprijs voor de grondstoffen uiteindelijk wordt doorberekend in een hogere consumentenprijs.

Consumentenonderzoek

Onderzoek onder zevenhonderd consumenten die kopen bij ambachtelijke bakkers wijst uit dat een meerderheid bereid is om 10 procent meer te betalen voor brood dat is gebakken van duurzaam geteelde tarwe van eigen bodem.

‘Het is vooral belangrijk dat de bakkers in hun winkels het verhaal vertellen over de tarwe die Nederlandse akkerbouwers telen. Wij stellen daarvoor middelen beschikbaar, zoals informatiefolders en stoepborden’, zegt Dolman.

Jongere doelgroep

‘Juist die inzet op verduurzaming van de keten spreekt ook jongere consumenten zoals de millennials aan. Voor ambachtelijke bakkers is dat van meerwaarde omdat het merendeel van hun klantenbestand nu bestaat uit 65-plussers.’

In het introductiejaar wil Koopmans zoveel mogelijk bakkers interesseren voor het concept. Dolman hoopt dat Nedertarwe meer mainstream wordt. ‘Het geeft ons en ook CZAV dan de mogelijkheid om te werken met grotere volumes. Op termijn is dat gunstig voor de verwerkingskosten en dus ook voor de prijs van de grondstoffen die wij leveren voor Nedertarwe.’

Bron Nieuwe Oogst