Europees rapport: machtsmisbruik door supermarkten
Brussel – Machtsmisbruik door grote supermarktketens leidt tot een versnelde neergang van de agrarische sector in de Europese Unie. In alle EU-lidstaten domineren enkele supermarkten de markt waardoor ze eisen aan leveranciers stellen die verre van evenwichtig zijn. Dat staat in een rapport van het Europese Economische en Sociale Comité (EESC).
Het adviesorgaan van de EU telt 344 leden, waarvan 12 Nederlanders die onder meer afkomstig zijn van belangenorganisaties ZLTO, VNO-NCW, MKB-Nederland en de vakbonden FNV en CNV. De organisatie concludeert dat de grote supermarkten oog hebben voor de klant, maar niet de toeleverancier. Het is volgens het rapport chronisch onduidelijk hoe consumentenprijzen tot stand komen en hoe winstmarges verdeeld zijn over de verschillende schakels in de keten.
Vaak wordt van leveranciers een korting op de inkoopprijs bedongen maar niet doorgegeven aan de klant. Volgens de rapporteur van de EESC, de Slowaak Igor Sarmin, is contractvrijheid 'een begrip dat alleen op papier bestaat'. Sarmin stelt dat zelfregulering langdurig heeft gefaald op zowel het niveau van de EU als de lidstaten en dat op korte termijn bindende juridische afspraken moeten worden gemaakt.
EESC-lid Frank van Oorschot van de ZLTO (senior specialist Internationale Zaken) denkt dat het document richting geeft in een tot nu toe troebel debat. De voorsteltekst is slechts door enkele personen van de 344 afgekeurd en de vertegenwoordiging in de EESC is heel breed. "De tekst is ook uitzonderlijk helder en direct en schuwt forse termen als 'machtsmisbruik' en 'inbreuk op contractvrijheid' niet. De maat lijkt vol."
De EESC citeert cijfers die eerder zijn verzameld door diverse instituten en waaruit blijkt dat in 2009 84 procent van de toeleveranciers van grote ketens slachtoffer waren van contractbreuk en dat 77 procent werd bedreigd met het schrappen van schapruimte als ze supermarkten niet bepaalde ongerechtvaardigde voordelen geven. Meer dan de helft kreeg minder uitbetaald dan afgesproken zonder goede commerciële reden.
Uiteindelijk komt de zwakke positie van leveranciers en vooral boeren ook de consumenten niet ten goede aldus de opinie, omdat de praktijken ten koste gaan van het milieu en de voedselveiligheid. Europarlementariër Esther de Lange (CDA) noemt het rapport een nieuwe aansporing voor de Europese politiek stappen te zetten die leiden tot meer balans in de voedselketen.
Bron: Boerderij