Beste afzetstrategie aardappelen 2016-2017
Telers kiezen bij de afzet van hun fritesaardappelen voor een combinatie van twee of meer afzetvormen. Wat brengt een hectare dan precies op?
Wat is nu een slimme afzetstrategie? Voor het vierde achtereenvolgende jaar presenteert Boerderij naast de aardappelpoolvergelijking ook een systeemvergelijking waarbij een fictieve partij Innovator via vijf verschillende combinaties van een of meer afzetvormen wordt afgeleverd.
Steeds meer verschillende afzetvormen
Veel handelshuizen en poolbeheerders bieden een steeds grotere verscheidenheid aan afzetvormen voor fritesaardappelen, om zo te voorzien in de behoefte van telers om risico’s te spreiden en de afzet en (een deel van) de kostprijs zeker te stellen. Voor de verwerkende industrie geldt dat zij veelal ook tijdig haar grondstoffenbehoeftes wil afdekken. Van het totale landelijke volume consumptieaardappelen wordt naar schatting 10 tot 15% via poolvormen afgezet. De rest van het volume wordt afgezet via onder meer vaste prijzen (voorcontractering) en dagprijzen.
Bekijk ook de video: Specialisten blikken terug op aardappelpool 2016
Vorig jaar vielen de opbrengsten tegen, en hadden veel telers na het volleveren van het contractvolume geen ‘surplusaardappelen’ om vrij te verkopen of in de pool te doen.
Voor de meerjarige vergelijking is ondanks de lagere opbrengsten in seizoen 2016-2017 de omvang van de fictieve partij Innovator gelijk gehouden op 50 ton (een hectare). De maatsortering en het percentage grond- en aardappeltarra zijn net als bij de 350 ton grote Boerderij-partij voor de poolvergelijking wel aangepast aan de oogst van 2016.
Naar schatting wordt 60% van de aardappelen middels vasteprijscontracten vastgelegd.
Naar schatting wordt 60% van de aardappelen middels vasteprijscontracten vastgelegd.
Pools naast contract- en dagprijzen
Om het uitgebreide aanbod van afzetvormen enigszins te kunnen vergelijken, heeft Boerderij gekozen voor de vijf populairste afzetvormen. Dit zijn (combinaties van) telen op contract- ofwel vaste prijzen, pools met en zonder voorverkoop en vrije verkoop op dagprijs. De poolprijzen zijn overgenomen uit de poolvergelijking voor oogst 2016. De contractprijzen zijn de prijzen die per afnemer gelden in de drie leveringsweken. De dagprijzen zijn gebaseerd op de gemiddelde beursnoteringen en hierdoor bij elke afnemer gelijk. De kortingen, vergoedingen en toeslagen zijn gelijk aan die in de poolvergelijking, tenzij er andere (waarden) van toepassing zijn. Zo verschilt de kwaliteitstoeslag bij Nedato bijvoorbeeld per afzetvorm en bij Aviko Potato ook per leveringsweek.
De vijf afzetstrategieën
De fictieve Boerderij-partij is bepalend voor de netto-opbrengst en bevat 50 ton Innovator-aardappelen die qua maatsortering, tarra en percentage voer en drijvers identiek is aan de eveneens fictieve partij van 350 ton in de poolvergelijking. De 50 ton grote partij is eveneens aangeboden in week 48, 13 en 22 en is als volgt afgezet:
40 ton op contract (vaste prijs) en 10 ton in de pool zonder voorverkoop;
40 ton op contract en 10 ton op dagprijs;
40 ton in de pool mét voorverkoop en 10 ton in de pool zónder voorverkoop;
50 ton in de pool zonder voorverkoop;
50 ton volledig op dagprijs.
Drie bedrijven bieden al deze afzetvormen aan, APF Holland, Aviko Potato en Schaap Holland. Nedato heeft geen pool met voorverkoop meer, waardoor afzetstrategie 3 voor Nedato niet van toepassing is.
APF Holland
In week 13 is het verschil tussen de hoogste netto-opbrengst (strategie 2, € 6.851,90) en de laagste netto-opbrengst (strategie 4, € 11.704,16) met 71% enorm. Voor oogst 2016 betaalde APF net als de andere bedrijven verhoudingsgewijs lage contractprijzen. Dat is te zien aan de netto-opbrengst van strategie 1 en 2. Door de relatief goed presterende pool zonder voorverkoop, bracht de partij van 50 ton in week 13 het meeste op bij strategieën 3 en 4. Door de goede dagprijzen, vooral in week 48 (€ 24,50 per 100 kilo), is de netto-opbrengst van strategie 5 ook hoog.
Aviko Potato
Bij Aviko Potato is een vergelijkbaar beeld te zien met in week 13 eveneens de hoogste netto-opbrengst voor strategie 4, de pool zonder voorverkoop. Het verschil met strategie 3 is beperkt, doordat de pool met voorverkoop bij Aviko ook relatief veel uitbetaalt. Het verschil tussen de best en minst renderende strategie is 57%. Debet hieraan zijn de met APF Holland vergelijkbare en verhoudingsgewijs lage contractprijzen. Telers die in week 22 nog konden leveren realiseerden de hoogste netto-opbrengsten.
Nedato
Dat Nedato het Innovator-poolklassement leidt met de pool zonder voorverkoop, komt vanzelfsprekend ook tot uiting in de systeemvergelijking. Zelfs in week 48, een week met hoge dagprijzen, doet de netto-opbrengst van strategie 4 – 50 ton in de pool zonder voorverkoop – niet veel onder voor de opbrengst van strategie 5 – 50 ton op dagprijs. Dat Nedato de hoogste contractprijs betaalt, blijkt uit het relatief geringe verschil tussen de hoogste netto-opbrengst van € 12.194,92 voor strategie 4 in week 13 en de laagste netto-opbrengst van € 7.753,90 voor strategie 2, een verschil van 35%.
Schaap Holland
Vergeleken met vorig seizoen betaalt Schaap Holland in seizoen 2016-2017 een relatief hoge contractprijs in week 13. Op dat vlak moet het bedrijf alleen Nedato voor zich dulden. Niettemin ligt de prijs in de pool met voorverkoop daar een stuk boven en hierdoor levert de partij Innovator van 50 ton het meeste op bij de keuze voor afzetstrategie 4. Het verschil tussen de hoogste netto-opbrengst – € 11.621,17 bij strategie 4 – en de laagste – € 7.062,95 – is met 65% fors.
Conclusie
Net als in de aardappelpoolvergelijking voor oogst 2016, leverde de Boerderij-partij bij alle vier bedrijven die deelnemen aan de systeemvergelijking netto het meeste op in de pool zonder voorverkoop. Alleen in week 48 leverde de keuze voor dagprijzen meer op dan de keuze voor de pool zonder voorverkoop. Telers die richting het eind van het bewaarseizoen nog volume beschikbaar hadden, beurden het meeste voor een hectare Innovators. Dat kwam echter niet veel voor, omdat de hectareopbrengsten flink lager waren dan gemiddeld en er voorafgaand aan de oogst volume ‘verdween’ via contractuele verplichtingen in de pool met voorverkoop.
René Koerhuis
Bron: Boerderij