Voor de oorlog exporteerde Oekraïne gemiddeld 5 miljoen ton graan en 500.000 tot 700.000 ton zonnebloemolie via zijn zeehavens. Nu de havens zijn geblokkeerd, wordt gewerkt aan nieuwe routes, blijkt uit een analyse vande Ukrainian Agribusiness Club (UCAB). Het spoor lijkt volgens de UCAB nu de belangrijkste optie te worden om graan en zonnebloemolie te exporteren naar de westgrens en van daaruit naar Europese havens.

Treinstations

Oekraïne beschikt over tien grotere stations aan de westkant. De theoretische maximum capaciteit hiervan is 560 graanwagons per dag. Dat is volgens UCAB echter slechts goed voor 20 procent van de export via de zeehavens.

In maart heeft het land 270.000 ton graan, meel en sojabonen en 18.000 ton zonnebloemolie geëxporteerd. In april neemt dit volume toe, maar, geeft UCAB aan, daarmee zit de export nog maar op de helft van de theoretische maximale capaciteit van de uitvoer via het spoor. Bijkomend probleem is dat de treinen in Oekraïne op een andere spoorbreedte rijden dan in de EU. Ook is er een tekort aan wagons.

Export via Donau

Daarnaast werkt het land aan export van graan via de rivier Donau, aan de grens met Roemenië. In de plaats Izmail kan maandelijks circa 400.000 ton graan worden geladen. De verwachting is dat dit volume de komende maanden kan verdubbelen.

Er is dus wel groei mogelijk voor de export, maar het land heeft het Plan A nodig, wat betekent dat de havens van Oekraïne niet meer worden geblokkeerd, stelt UCAB-voorzitter Roman Slaston. „Die boodschap brengen we ook over aan de diplomatie in de EU, Azië en Afrika. Deze landen moeten druk uitoefenen op Rusland om de blokkades op te heffen.”

Het voorjaarswerk kan in een deel van het land weer worden opgepakt. Cijfers van Ukrsugar laten zien dat in de regio Rivne (Noordwest-Oekraïne) al ruim 70 procent van de bieten is gezaaid, goed voor 11.200 hectare. In de regio rond de stad Khmelnytsk, in het westen van Oekraïne, is het bieten zaaien al afgerond. In deze regio is circa 23.500 hectare suikerbieten gezaaid. In totaal wordt hier naar verwachting 850.000 hectare gezaaid met onder meer tarwe, suikerbieten en zonnebloemen.

Mijnenvelden

Maar het werk op het land is niet overal zonder gevaar, zegt Petro Melnyk van de Agricom Group. „Mijnenvelden zijn een probleem. Daarom laten we zeker 20 procent van onze percelen liggen.” Daarnaast is een aantal machineloodsen gebombardeerd. „Hierdoor zijn we zo’n 70 procent van ons machinepark kwijtgeraakt.”

Nederland importeerde vorig jaar voor ruim 2 miljard euro aan goederen uit Oekraïne, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het merendeel van de import bestond uit granen en graanproducten, zoals maïs, en plantaardige oliën en vetten, zoals zonnebloemolie. Oekraïne was in 2021 voor Nederland de belangrijkste leverancier van maïs. Ook voor plantaardige fijne oliën en oliehoudende zaden voor fijne oliën staat het land in de top drie belangrijkste leveranciers.