De aardappelsector heeft het moeilijk gehad in seizoen 2014/2015. Toch lijkt er nu op het einde een – niet verwachte – opleving te komen. Wat betekent dit voor volgend seizoen? Kees van Arendonk (NAG) en Romain Cools (Belgapom) blikken terug op vorig jaar en geven hun visie over het nieuwe seizoen. Kees van Arendonk (NAG) over de Nederlondse situatie:

Signalen zijn zeker niet onvriendelijk
''Afgelopen seizoen was natuurlijk heel moeizaam, al wordt het zwaar vrij neergezet vanuit de dagprijzen op de vrije markt. Die worden bepaald door een beperkt volume van het totaal. Er is natuurlijk een deel gecontracteerd en wat over is, bepaalt de stemming in de markt. Als je te veel hebt op die beperkte markt, is het hele seizoen dik in de mineur en als er een tekort is, is het Hosanna," Hij is blij dat het seizoen in een redelijk positieve stemming eindigt. "Dat heeft natuurlijk te maken met enkele dingen. "Bij de grote vijf (Engeland, Duitsland, België, Frankrijk en Nederland) lijkt het erop dat er iets minder areaal is in de vroege rassen. Dit heeft een positieve invloed op de stemming in de aansluiting naar het nieuwe seizoen. Toch zeggen arealen eigenlijk niet alles. Het heeft soorten aardappelen verwerkt worden, tot de kleintjes toe. "Bintje wil ik trouwens niet veroordelen, maar ik constateer gewoon dat rassen zoals Innovator, Fontane, Agria en anderen een hoge opbrengst hebben en goed bewaarbaar zijn. In totaal hebben we veel meer beschikbare frietgrondstof dan tien jaar geleden met hetzelfde areaal. Toen ik bijna acht jaar geleden Agrico verliet, had ik niet verwacht dat het zo'n vlucht zou nemen. Toentertijd sprak men over een paar honderd hectares pootgoed van het ras Fontane en dat is nu vertienvoudigd. Veredelaars ontwikkelen steeds nieuwe en betere rassen, dus die ontwikkeling zal blijven doorgaan. Er is altijd wel wat te verbeteren aan aardappelrassen." Hij noemt het gelukkig dat er in België en Nederland nog steeds uitbreidingen zijn bij de verwerkende industrie zit nog steeds in de lift: ik hoor van diverse investeringsplannen in België en Nederland."

Nieuw seizoen
Voor het nieuwe seizoen is het volgens Kees lastig inschatten. "We zitten nu halverwege juni en je moet toch wel een paar maanden verder zijn, wil je meer met zekerheid kunnen zeggen. Toch zijn de signalen zeker niet onvriendelijk. Opvallend is dat de vrije markt steeds kleiner wordt. Ik geloof niet dat we naar Amerikaanse toestanden toe gaan. Daar heb je eigenlijk alleen maar contracten en dat is bij ons gelukkig nog niet het geval. Bij ons zal er altijd een percentage vrije aardappelen blijven. 100% contracteren is ook niet haalbaar. Bij een misoogst heb je dan een tekort en bij een te grote oogst heb je volumes over. Het zal me trouwens niet verbazen dat de vrije markt nog kleiner wordt." Hij geeft aan dat de stemming momenteel 'voorzichtig' positief is. "We hebben de vlag nog niet uithangen, maar ik heb veel bedrijven gesproken en ook over de consumptie van verse aardappelen is men te spreken. "Links en rechts hoor ik dat de afzet toch weer een impuls heeft gekregen. Ook de reacties op de actie 'Power tot the Pieper' zijn positief. Natuurlijk gaan we daar mee door!"

Romain Cools (Belgapom) over de Belgische situatie: "Grotere kans op normale prijzen" Romain eaols gaf in december op AGF.nl al aan dat het aardappelseizoen nog wel mogelijke lichtpuntjes zou kunnen hebben. "En die zijn er nu ook", concludeert hij. "Je ziet hierin dUidelijk dat een sector pas op het einde van het seizoen de afrekening maakt. Wie op dit moment (half juni) nog goede aardappelen heeft, maakt nog een mooiere prijs dan de voorbije maanden. Maar als je de sector globaal bekijkt, met name naar telers en handelaren die zich deels of volledig op de vrije markt hadden ingesteld, is het een zwart seizoen geweest,"

Nieuw seizoen
Hij vervolgt: "Vorig jaar hadden we een fantastisch groeiseizoen. Dit jaar is het weer heel wat anders door een koude, droge lente. Natuurlijk moet het allemaal nog beginnen, maar zoals het er nu uitziet op de velden, liggen de aardappelen er goed bij. Het areaal voor vroege aardappelen in het binnenland is gedaald, dus momenteel- tijdens de overlap van oud naar nieuw seizoen· is er sprake van een goede vraag en prima prijzen." Wat de nieuwe aardappelen betreft zal het volgens Romain spannend worden. "We zullen dit jaar later zijn, maar vooral het uitblijven van neerslag zorgt voor heel wat onrust die we terugvinden in de noteringen van de termijnmarkten. Wat betreft het bewaarseizoen 2015/ 2016 stel ik vast dat het areaal in België en omliggende landen slechts licht is gedaald. Dit toont aan dat de sector zich bewust is dat vorig jaar sprake was van een exponentiële groei en dat de kans dat deze situatie zich herhaalt. klein is. Als we kijken naar de gegevens die nu beschikbaar zijn, komen we tot de vaststelling dat het een jaar met ietwat normalere prijzen zou kunnen worden. Natuurlijk is er nog een deel onzekerheid, maar dit heeft ook te maken met het feit dat de vrije markt kleiner is geworden. Bij een verhoogde vraag stort iedereen zich op die beperkte markt en stijgen de prijzen spectaculair, maar bij een ruime productie heb je precies het omgekeerde. Dit is een realiteit waarmee de sector in de toekomst meer rekening mee zou moeten houden. Men moet op zoek naar nieuwe evenwichten, maar dan buiten de gewone

Stemming positief
Door de hogere prijzen op dit moment is de stemming op de markt positief. "Er is zeker weer optimisme. Bijna niemand had dit verwacht na zo'n kwakkelseizoen. Telers die nu nog aardappelen hebben en ze willen bewaren, denken straks op een goudmijn te zitten. Maar dan moeten ze wel met twee zaken rekening houden: het seizoen kan elk moment eindigen en daarnaast is een goede kwaliteit van groot belang." Hij ziet ook bedreigingen in de toekomst. "Vanaf volgend jaar zal er in België een kilometerheffing op het transport komen. Dat is een belangrijke extra kostenfactor. Een tweede element is de duurzaamheid: zo geldt in bepaalde Vlaamse regio's een anti-erosiewetgeving en sommige arealen mogen in de toekomst niet voor aardappelteelt worden gebruikt. We proberen er de overheid van te overtuigen dat er wel degelijk een duurzame aardappel teelt in deze gebieden mogelijk is en hopen dat de argumenten van de sector de Vlaamse Regering kunnen overtuigen."

Consumptie
De wereldwijde consumptie van verwerkte aardappelen is toegenomen. "Met name de export van aardappel verwerkende producten is gestegen. Ik denk dat de sector geprofiteerd heeft van de lagere grondstofprijzen. Ze hebben nieuwe markten benaderd en willen daar ook een consistentie in opbouwen. Mogelijk zullen ze dit seizoen ook meer kansen krijgen in concurrentiezone Noord·Amerika, waar het aardappelareaal is geslonken. Natuurlijk speelt de verhouding euro/dollar daarbij ook een rol." Sinds dit jaar heeft België de campagne Jannes Bint opgezet. Finaal is het doel om bij de wereldwijde consument de vraag en beleving van de Belgische frites als een evidentie te laten uitgroeien. Zo geven we het Belgische fritesverhaal toch een extra cachet. Momenteel staat men ook in de Expo in Milaan waar de "Belgian Fries-shop" een waanzinnig succes is. Achter het Jannes Bint-verhaal zit echter ook de duurzame groei. De kern van het verhaal gaat om het efficiënter telen, verhandelen en verwerken om meer en beter product te verkrijgen en zo de ganse wereldbevolking van onze frieten en andere aardappelproducten te laten genieten." (GS)Bron: Primeur