Ook België worstelt met onverkoopbare aardappelen
“In België is het niet mogelijk om zo’n berekening te maken”, zegt Romain Cools, algemeen secretaris van Belgapom. “Er zijn zoveel lopende zaken, waardoor we nu nog geen beeld kunnen schetsen hoe de situatie op dit moment is. Als we data moeten verzamelen van voorraden en daar prijzen op moeten zetten, komen wij in het geding met onze mededingingsautoriteit. In Nederland heeft de communicatie hierover de vrije marktprijzen naar € 0 gebracht. Hier willen wij ons niet aan branden, ook al is het een crisissituatie.”
Kopen van aardappelen is niet meer aan de orde
Overigens is er in België deze week niet genoteerd. Boeren met vrije aardappelen kunnen deze niet meer kwijt. “Kopen van aardappelen is niet meer aan de orde,” zegt Yvo Deputter aardappelinkoper van het Belgische Remofrit. “Ik zat in een meer dan comfortabele positie qua inkoop met nog een in te kopen hoeveelheid van ongeveer 25 à 30%, maar onze verwerking is met 80% teruggevallen naar 15 tot 20% van normaal. Waardoor wij veel te veel aardappelen hebben, tot aan 50% te veel. Ook wij hebben daarom advocaten in de arm genomen om uit te zoeken of we ons op overmacht kunnen beroepen, geeft Deputter aan.
Ik hoop dat de industrie en telers er samen uitkomen
“Maar in eerste instantie proberen we hier samen met onze telers uit te komen. Degene die daar niet toe bereid zijn, moeten dan maar naar de rechtbank. Zelf zou ik het liefste zien dat de Belgische brancheorganistatie Belpotato een oplossing vindt voor ten minste de contractaardappelen. Ik hoop dat de industrie en telers er samen uitkomen, en dat zowel industrie als teler een deel voor hun rekening nemen.”
Minder poten
Deputter: “Ik raad alle boeren aan om minder aardappelen te poten. Telers die nog geen pootgoed hebben ontvangen of moeten kopen, daar zeg ik tegen dat ze beter niet kunnen kopen. Nederlandse verwerkers laten aardappelen zitten tot september. Dat zou betekenen dat volgend seizoen drie maanden korter is. Eigenlijk moet er een kwart minder aardappelen komen vergeleken met dit jaar willen we de markt gezond houden.”
EU-steun
Cools ziet dat in Nederland en Frankrijk het poten van vroege aardappelen vermindert. Minder vroege aardappelen uitplanten daar pleit Cools niet voor. De oude oogst is namelijk niet altijd geschikt voor een deel van de producten. En de Belgische bedrijven gaan ervan uit dat het leven in de komende maanden toch zal hervatten, ook al is dit stap per stap.
Cools stelt vast dat de onrust ook bij boeren groot is. Ze hebben al enkele moeizame jaren achter de rug. Daarom heeft Belgapom samen met Belpotato.be, de nieuwe BO aardappelen in België, de Vlaamse en Waalse landbouwminister op 25 maart gevraagd om zich tijdens de Europese landbouwraad aan te sluiten bij de oproep vanuit Nederland om telers in de Europese aardappelsector steun te verlenen in deze uitzonderlijke situatie. Het is cruciaal voor onze boeren dat er bij ernstige problemen als gevolg van de Covid-19-crisis een financieel kader beschikbaar is met instrumenten om onze boeren te helpen de grootste nood te lenigen, en zo het noodzakelijke vertrouwen in de toekomst te herstellen.
Voorraad verwerken
Cools vermoedt op basis van eigen kennis en ervaring dat de Nederlandse markt meer gericht is op internationale fastfood. In België is de verwerking meer gericht op afzet in de retail en andere food service. Het merendeel van Belgische bedrijven doet hun uiterste best om de aardappelvoorraad te verwerken. Het is dan ook niet in te schatten wat de voorraad is/wordt. Belgische verwerking gaat voor een derde naar het buitenland. Zo blijven in de Verenigde Staten fastfoodrestaurants doordraaien, omdat de vraag naar voeding blijft. Dat zijn allemaal factoren die meespelen.
Aviko België is volledig dicht en Farm Frites heeft één Belgische vestiging gesloten en de andere draait deels
Ook transport moet blijven doorlopen. Belgische verwerkers hebben vrijwel geen vestigingen elders in de wereld. Cools: “Aviko België is volledig dicht en Farm Frites heeft één Belgische vestiging gesloten en de andere draait slechts deels. Voor zover ik er zicht op heb werken Belgische bedrijven door, behalve deze die met vers verwerkte aardappelen de food service en grootkeukens beleveren. Deze zijn meestal gesloten in ons land en de buurlanden. De bedrijven die doorwerken moeten het overigens doen met 10 tot 15% minder personeel. Ik las in de krant vandaag dat bij Agristo kantoormensen meewerken op de fabrieksvloer.”
Blijven produceren
De vraag in de retail is de voorbije dagen exponentieel gegroeid. Bij de verwerking van chips worden alleen grote zakken gevuld en geen kleine zakken, dat kost te veel tijd. Cools: “De vraag naar verpakte verse aardappelen is verdubbeld en ook de diepvriezers konden nauwelijks tijdig bijgevuld worden. Al lijkt nu op het einde van de maand de zaak wat te normaliseren. Ook zien de consumenten dat er echt nog genoeg voeding voor handen is. Dat dankzij de inzet van tientallen bedrijven, duizenden medewerkers en natuurlijk ook de land- en tuinbouwsector.
Ook werken we als sector hard om mensen veilig te laten werken
Naast de beschikbaarheid van arbeidskrachten is er ook het bijkomend probleem van de beschikbaarheid van het verpakkingsmateriaal. Maar ik zie dat kosten nog moeite worden gespaard om door te blijven werken. Ook werken we als sector hard om mensen veilig te laten werken. Samen met andere brancheorganisaties hebben we deze week 160.000 mondkapjes, nu er voldoende zijn voor de medische zorg, gezamenlijk aangekocht. Volgende week verwachten we een tweede zending. Dit zal ook de werknemers voor wie de social distancing regels niet altijd haalbaar zijn, een veiliger gevoel op de werkvloer geven.”
Bron: Boerderij