Uit het rapport blijkt dat consumenten, boeren en leveranciers in 2023 te maken krijgen met een steeds somberder macro-economisch scenario, energietekorten en geopolitieke spanningen, met aanhoudende tekorten aan enkele belangrijke grondstoffen. Wel verwachten de onderzoekers dat de weersomstandigheden komend jaar gunstiger zijn. Na drie jaar van zeer droog weer in heel Amerika heeft La Niña naar verwachting in 2023 een minder ontregelende invloed op de oogsten in de regio.

Oorlog

De prijzen van veel grondstoffen zijn historisch hoog, maar dit leidt niet tot meer productiegroei door hoge inputkosten en de toegenomen financieringskosten. Ook het verlies van landbouwgrond in belangrijke landbouwgebieden is een belangrijke verstorende factor. Denk hierbij vooral aan het door oorlog geteisterde Oekraïne.

Wat de afzonderlijke agri-grondstoffen betreft, verwacht Rabobank dat er een tekort aan tarwe blijft bestaan.Tarwe wordt het meest door de Oekraïne-oorlog getroffen. Anderzijds realiseert de koffiemarkt naar verwachting weer een overschot, doordat de zwakke wereldeconomie zorgt voor een lage vraag.

Hoge kosten

Wereldwijde ontwikkelingen hebben het afgelopen jaar hun weerslag gehad op de internationale voedselmarkten, zegt Carlos Mera, hoofd landbouwgrondstoffen bij Rabobank. „De oorlog in Oekraïne had grote gevolgen voor tarwe, dat misschien wel de allerbelangrijkste voedingsgrondstof is. Ondertussen blijven de prijzen van landbouwgrondstoffen torenhoog – ongeveer 50 procent hoger dan voor de pandemie – terwijl ook energie-, arbeids- en andere kosten op structureel hogere niveaus blijven liggen.”

Vooruitkijkend naar 2023 zouden de landbouwprijzen kunnen dalen, vervolgt hij. „Niet zozeer doordat de productie aanzienlijk verbetert, maar meer doordat de vraag zo zwak blijft. Consumenten voelen de crisis in hun portemonnee. Doordat de kosten van levensonderhoud zijn gestegen, halen zij de broekriem aan. Een dreigende wereldwijde recessie, hoge energieprijzen en smeulende geopolitieke spanningen zorgen ervoor dat zowel consumenten als producenten een moeilijk jaar tegemoet gaan.”

Recessie

Rabobank verwacht dat de groei van de wereldeconomie terugloopt tot slechts 2 procent in 2023 en dat veel grote economieën in een recessie belanden. De bank voorspelt dat de productie in de eurozone met 0,9 procent krimpt en dat de VS medio 2023 in een recessie verkeren. Een wereldwijde economische neergang betekent volgens Rabobank dat producenten van sommige grondstoffen, zoals koffie, cacao, voedergranen en oliezaden, naar verwachting te maken krijgen met een lagere groei van de vraag.

Carlos Mera voegt daaraan toe: „Zoals altijd verschilt het beeld per grondstof. Producten waarop consumenten gemakkelijker kunnen bezuinigen, zoals koffie, cacao en katoen, zijn het meest kwetsbaar. Onder normale omstandigheden is de beste remedie tegen hoge prijzen: meer produceren. Producenten worden dan aangespoord het aanbod te vergroten om aan de vraag te voldoen. Het punt is echter dat dit geen normale tijden zijn. De moeilijke omstandigheden – het verlies van landbouwgrond, de hoge productiekosten, het ongunstige weer – beletten boeren hun productie drastisch uit te breiden. En naar verwachting komt hier maar langzaam verandering in, als dat überhaupt al gebeurt.”

Lees hieronder een toelichting bij een aantal grondstoffen:

Tarwe: zorgen over voedselzekerheid nu de oorlog voortduurt

Tarwe is, zoals gezegd, het landbouwproduct dat het zwaarst door de oorlog in Oekraïne is getroffen vanwege de rol van Rusland en Oekraïne op de wereldmarkt. De toekomst van de graancorridor vanuit Oekraïne blijft onzeker, terwijl deze van materieel belang is voor de bevoorrading van de rest van de wereld. Dit maakt het lastig een goede voorspelling te doen. Toch voorzien de onderzoekers voor volgend jaar een aanzienlijk wereldwijd tekort van zes miljoen ton. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat de huidige situatie niet zal veranderen, naast de verwachte daling van de vraag naar tarwe naarmate de wereldeconomie verzwakt en de onzekerheid over het weer in de belangrijkste tarwe-producerende landen in de EU, de VS en Argentinië.

Suiker: potentieel betere vooruitzichten voor consumenten

Volgens de analisten zal de Braziliaanse suikerrietproductie zich in 2023 herstellen door betere weersomstandigheden. En omdat de prijzen voor ethanol momenteel onder die van suiker liggen, zou Brazilië mogelijk drie tot vier miljoen ton extra suiker voor de wereldmarkt kunnen produceren. Daardoor blijven de suikerprijzen relatief laag, aldus Rabobank.

Energie: een koude wind

De hele wereld, maar vooral Europa, ziet zich geconfronteerd met hoge en grillige energieprijzen door de Russische inval in Oekraïne en de gevolgen daarvan voor de markten. Rabobank voorspelt dat de prijzen “wild blijven schommelen” en dat landen volgend voorjaar hun gasreserves moeten aanvullen zonder Russisch gas.

Al meer dan tien jaar analyseert Rabobank in het Agri Commodity Markets Research Outlook-rapport de vooruitzichten voor een aantal landbouwgrondstoffen die cruciaal zijn voor de wereldeconomie op grond van ‘basis’-, ‘hoge’ en ‘lage’ scenario’s.