Nederlandse telers lijken meer wintertarwe te zaaien, afgaande op de berichten van zaadleveranciers. Nederlandse graantelers zien de teelt van wintergranen met de hoge graanprijzen als een aantrekkelijk alternatief voor droogtegevoeligere, kostbaardere en risicovollere teelten, zoals uien.

Ook speelt mee dat telers van biologische conservengroenten zich zorgen maken over de contractprijzen voor het nieuwe seizoen. Veel biotelers zijn bang dat de prijzen de kosten niet dekken en overwegen een overstap naar graan.

Zaadleverancier CZAV verwacht dat 5 tot 10% extra tarwe gezaaid kan worden in Nederland. De extra hectares tarwe gaan vooral ten koste gaan van uien, bieten en conserven. Ook peulvruchten, zoals veldbonen, kunnen hectares inleveren.

Droogte drukt stempel op gewaskeuze

Wat doen graantelers elders in de EU? De droogte in 2022 drukt in elk geval een stempel op de gewaskeuze voor 2023. Opbrengsten van mais (55,5 miljoen ton, 23,7% minder dan in 2021) en zonnebloemen (-15,4%) waren door de droogte erg teleurstellend.

Zaden van peulvruchten zijn slecht beschikbaar omdat de vermeerderingsvelden weinig opleveren. En dan zijn er nog de hoge prijzen van kunstmest, diesel en zaaizaad. Samen met droogtegevoeligheid allemaal factoren die telers in de EU meenemen in hun overweging om te kiezen voor een gewas.

Meer wintergranen en koolzaad

Bij wintergranen (wintertarwe, wintergerst, rogge) verwacht Copa-Cogeca voor het nieuwe seizoen een areaal van 26,3 miljoen hectare. Dat is dan net 300.000 hectare meer dan dit jaar. Dat areaal betreft de zeven belangrijkste productielanden in de EU (Frankrijk, Duitsland, Polen, Spanje, Hongarije, Roemenië en Tsjechië). Samen zijn zij goed voor ruim driekwart van de totale productie wintergranen in de EU.

Voor koolzaad komt Copa-Cogeca op een areaal van 4,9 miljoen hectare, een minieme toename vergeleken met 2022, maar wel 10% meer dan in 2021. Die schatting betreft de acht grootste producenten (Frankrijk, Duitsland, Polen, Roemenië, Tsjechië, Litouwen, Hongarije en Spanje) met een gezamenlijk aandeel van 83% van de totale productie.

Al met al schat Copa-Cogeca, op basis van voorlopige en gedeeltelijke opgaven, dat het Europese areaal wintergranen komend seizoen 1,2% groter zal zijn dan in 2022 en dat van winterkoolzaad 1,1%.

Groot deel wintertarwe Oekraïne niet geoogst

De graanproductie in Oekraïne ondervindt ernstige gevolgen van de oorlog met Rusland. Van de meer dan 6 miljoen hectare wintertarwe die de boeren daar vorig jaar zaaiden, kon als gevolg van de oorlog maar zo’n 4,7 miljoen hectare geoogst worden. Die krimp zet door. Oekraïne gaat uit van bijna 1 miljoen hectare minder wintertarwe in 2023.

En waar boeren in Oekraïne medio november 2021 6,2 miljoen hectare wintertarwe hadden gezaaid, hadden ze dit jaar medio november op 3,8 miljoen hectare de wintertarwe in de grond zitten.